Cũng giống như Hoàng liên, Hoàng bá nổi bật với tác dụng kháng khuẩn, chống viêm nhờ chứa Berberine nên được dùng nhiều trong điều trị vết thương, mụn nhọt.

1. Đặc điểm, phân bố

Hoàng bá có tên khoa học là Phellodendron amurense Rupr, họ Cam Rutaceae. Hoàng bá là cây thuốc quý, thuộc dạng cây gỗ cao 15m hoặc hơn, phân cành nhiều. Vỏ thân dày có màu vàng ở mặt trong, vị đắng. Lá kép lông chim lẻ, gồm 5 - 13 lá chét. Hoa đơn tính, màu vàng lục, mọc thành chùy ở đầu cành. Quả hình cầu, khi chín màu tím đen, có 2 - 5 hạt.

Cây Hoàng bá

Phần được sử dụng làm thuốc chủ yếu của Hoàng bá là vỏ cây khô (Cortex Phellodendri). Thông thường người ta sẽ lựa loại vỏ dầy, mầu vàng tươi, sạch lớp bẩn ở ngoài là tốt nhất.

Hoàng bá thường mọc hoang trong các khu rừng rậm ở địa phận miền núi. Trên thế giới, loại cây này có nhiều ở Trung Quốc, Triều Tiên, Nhật Bản, Đài Loan hoặc vùng Xibêri thuộc địa phận Nga. Riêng ở nước ta, chưa có cây Hoàng bá nên muốn sử dụng cần phải nhập khẩu. Cần lưu ý tránh nhầm lẫn Hoàng bá với Hoàng bá Nam hay Nam hoàng bá, loại cây khác có màu vàng như vỏ cây núc nác.

Đọc thêm: Tinh chất hoàng liên và hoạt chất berberin

2. Thành phần hóa học

Hoàng bá chứa 1.6% Berberine, 1 ít Panmatin là các alkaloid giúp tăng tác dụng kháng khuẩn, giảm viêm tại chỗ. Bên cạnh đó, Hoàng bá còn chứa obakunon, obakulacton, chất béo…

3. Tác dụng dược lí

Hoàng bá có vị đắng, cay, tính hàn, không chứa độc, có khả năng đi vào các kinh thận, tỳ, bàng quang. Theo Đông y, Hoàng bá nổi bật với tác dụng thanh nhiệt, tiêu độc, an thần, tả hỏa, hạ xích bạch, tiêu viêm, tư âm, là vị thuốc chủ trị các bệnh mụn nhọt độc, lở loét lưỡi miệng, mắt đau sưng đỏ, ra mồ hôi trộm, bệnh trĩ, vàng da, đau lưng, tiêu chảy và di mộng tinh ở nam giới…

Vỏ Hoàng bá khô

Y học hiện đại đã thực hiện nhiều thí nghiệm chứng minh tác dụng kháng sinh của Hoàng bá, dịch chiết bằng cồn ức chế nhiều vi trùng (theo Thực vật học báo, Giang tây Trung Y báo). Ngoài ra còn phải kể đến:

- Hoàng bá cũng thường được sử dụng thay Hoàng liên để chế Berberine dùng để đắp và chữa mụn nhọt, vết thương.

- Viên Berberine đặt vào âm đạo để điều trị nấm âm đạo trên 60 bệnh nhân, đạt tỷ lệ khỏi thấp 26,7%. Thuốc ít gây dị ứng (Trung Dược Học).

- Nước sắc hoặc cao cồn 100% có tác dụng kháng khuẩn ở mức độ khác nhau đối với tụ cầu khuẩn vàng, phẩy khuẩn tả, các trực khuẩn than, bạch hầu, lỵ, mủ xanh) thương hàn và phó thương hàn, liên cầu khuẩn. Mức độ tác dụng hơi kém hơn so với Hoàng liên (Chinese HerbalMedicine).

- Berberine tác dụng trong ống nghiệm đối với liên cầu khuẩn ở nồng độ 1: 20.000, với trực khuẩn bạch hầu ở nồng độ 1: 10.000, với tụ cầu khuẩn ở nồng độ 1: 7.000, với trực khuẩn lỵ Shiga ở nồng độ 1: 3.000, đối với trực khuẩn lỵ Flexheri: trực khuẩn thương hàn và phó thương hăn ở nồng độ 1: 100.

- Nước sắc Hoàng bá ức chế sự phát triển các nấm da trong ống nghiệm (Chinese HerbalMedicine).

- Hòa 1ml dung dịch bão hòa Berberine với 0,5ml dung dịch 1% máu người. Sau 2 giờ, hồng cầu bị tan hoàn toàn, bạch cầu còn lại một ít, các tiểu cầu còn nguyên vẹn. Có thể dùng dung dịch 0,25% Berberine để pha loăng máu trong việc đếm tiểu cầu.

Bột tắm Nhân Hưng – sản phẩm tiên phong ứng dụng hoạt chất Berberine trong trị bệnh ngoài da ở trẻ

4. Mối quan hệ của Hoàng bá và Bột tắm Nhân Hưng

Tại Việt Nam, Bột tắm Nhân Hưng là sản phẩm đầu tiên ứng dụng hoạt chất Berberine trong điều trị các bệnh lý về da ở trẻ như chàm sữa, mụn nhọt, mẩn ngứa, rôm sảy, hăm da… Trong đó, hoạt chất Berberine được nhãn hàng này tinh chiết và nhập khẩu từ các loại thảo dược như Hoàng bá, Hoàng liên… để tăng cường khả năng kháng khuẩn, chống viêm, làm sạch da và đẩy lùi các bệnh lí về da ở trẻ.

Bột tắm Nhân Hưng là số ít sản phẩm được hội đồng chuyên gia là các PGS.TS.BS tại các Bệnh viện Nhi TW, Bạch Mai, Xanh pon khuyên dùng và được hàng nghìn mẹ bỉm sữa đánh giá 5 sao. Để trải nghiệm cha mẹ có thể tìm mua sản phẩm tại các nhà thuốc trên toàn quốc, các shop mẹ và bé, các kênh thương mại điện tử hoặc kênh online qua website bottamnhanhung.vn và Fanpage: https://www.facebook.com/bottamnhanhung.vn/

Tham khảo:

>>> Hoàng Liên Ô Rô: Đặc điểm và những công dụng

>>> Vàng đắng: Dược liệu quý có nhiều công dụng